Karcinom pluća godišnje odnese više života nego kolorektalni karcinom, karcinom dojke i karcinom prostate zajedno. Čak i pored značajnih napredaka koji su postignuti u ovom polju, karcinom pluća još uvijek važi za najsmrtonosniji.
U pozadini karcinoma pluća stoji nekontrolisana dioba abnormalnih ćelija u plućima. Dvije glavne forme karcinoma pluća su nemikrocelularni karcinom pluća (NSCLC) i mikrocelularni karcinom pluća (SCLC). NSCLC je češći od ova dva tipa i javlja se kod oko 85% slučajeva.2
Ipak, pušenje ne mora uvijek biti uzrok, jer godišnje se javi oko 270 000 novih slučajeva karcinoma pluća koji niјеsu povezani sa pušenjem. Među ostalim značajnijim riziko-faktorima vezanim za karcinom pluća su:3.
Radijacija – pacijenti koji su tretirani radioterapijom imaju umjereno povećan rizik od nastanka karcinoma pluća;
Izloženost kancerogenima na radnom mjestu – radnici zaposleni u određenim industrijama mogu biti izloženi kancerogenima, poput azbesta i izduvnih gasova, koji znatno povećavaju rizik od nastanka karcinoma pluća;
Zagađenje vazduha u urbanim sredinama – postoje jasni dokazi da je stopa javljanja karcinoma pluća znatno veća u urbanim sredinama u odnosu na ruralne, što se pripisuje većoj stopi zagađenja vazduha;
Zagađenje vazduha u domovima – dokazano je da žene koje inače ne puše, u nekim djelovima Azije, imaju veći rizik od razvijanja karcinoma pluća zbog slabe ventilacije u domovima, u kojima se koriste drvo, ugalj ili druga čvrsta goriva za grijanje i kuvanje;
Ostala plućna oboljenja – osobe koje boluju od plućne tuberkuloze ili hronične opstruktivne bolesti pluća (HOPB) takođe imaju povećan rizik od razvijanja karcinoma pluća.
Nažalost, više od dvije trećine pacijenata koji boluju od karcinoma pluća ne dobije dijagnozu do stadijuma kada se tumor već proširio po organizmu – metastatskog stadijuma4. „Uprkos napretku koji se desio u skorije vrijeme, petogodišnje preživljavanje pacijenata koji boluju od karcinoma pluća znatno je manje u odnosu na pacijente koji boluju od drugih karcinoma, posebno u situacijama kada su karcinomi već uznapredovali“, tvrdi dr Sendler. Kao i sa mnogim drugim tipovima karcinoma, rana dijagnoza dovodi do bolje prognoze i većih šansi za dugotrajno preživljavanje.
Izbor metoda liječenja uveliko zavisi od veličine tumorske mase, lokacije u plućima, vrste karcinoma i stadijuma u kojem je dijagnostikovan. Takođe, pri odabiru tretmana važno je da li se karcinom metastatski proširio u ostale djelove organizma i kakvo je ukupno stanje pacijenta. U tretmanu NSCLC-a uglavnom se koriste:
Hirurgija – pacijenti kojima je NSCLC dijagnostikovan u ranom stadijumu, kada se još uvijek nije proširio u okolna tkiva i limfne čvorove, mogu biti izliječeni operativnim uklanjanjem karcinoma i tkiva koje ga okružuje.
Radioterapija – za pacijente čiji karcinom se ne može ukloniti operativnim tretmanom, radioterapija, sama ili u kombinaciji sa hemoterapijom, može dovesti do smanjenja tumorske mase.
Hemoterapija – koristi se za liječenje pacijenata sa uznapredovalim karcinomom pluća (najviše slučajeva se dijagnostikuje upravo u ovom stadijumu4). U ovom stadijumu, karcinom je već metastatski proširen u druge dijelove tijela i nije ga moguće odstraniti operativnim tretmanom.
Ciljane terapije – napredak u molekularnoj dijagnostici je omogućio razvijanje i korišćenje tzv. ciljanih terapija – ljekova koji se vežu za specifične proteine koji se nalaze na ćelijama karcinoma te ih uništavaju ili blokiraju njihovo dalje razmnožavanje.
Karcinom pluća ostaje veliki izazov kako za ljekare tako i za istraživače. Jasno je da postoji značajna potreba za novijim, efikasnijim i sigurnijim terapijskim opcijama. Razvoj kancer imunoterapije, potpuno novog koncepta u onkologiji, uliva nadu pacijentima i njihovim porodicama. „U Roche-u dajemo sve od sebe da odgovorimo na potrebe pacijenata koji boluju od karcinoma pluća“, tvrdi dr Sendler.
Reference
Ferlay J, et al., GLOBOCAN 2012 v1.0, Cancer Incidence and Mortality Worldwide [document on the Internet]. International Agency for Research on Cancer; 2013 [cited 2016 Nov 21]. Available from: http://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_cancer.aspx
Barzi A, Pennell NA. Targeting angiogenesis in non-small cell lung cancer: agents in practice and clinical development. Europ Journ Clin Med Onc. 2010 [cited 2016 Nov 21];2(1): 31–42.
World Health Organization. World Cancer Report 2008 [document on the internet]. Lyon; 2008; [cited 2016 Nov 21]. Available from:
National Cancer Institute. SEER Stat Fact Sheets: Lung and Bronchus Cancer [document on the internet]. NCI online; 2016; [cited 2016 Nov 21]. Available from:
Hoffmann-La Roche Ltd Representative Office Podgorica Cetinjska 11, The Capital Plaza 81000 Podgorica, Montenegro