Kako mogu zaštiti sebe i druge...

BA/ONCO/2004/0014

COVID-19 je skraćenica za bolest uzrokovanu virusom korona (engl. Coronavirus Disease 2019). Radi se o infekciji novim brzoširećim virusom pod nazivom SARS-CoV-2.

Koronavirusi su sferičnog oblika i sadrže proteinske šiljke (šiljaste nastavke), koji štrče sa površine. Šiljci mogu prodrijeti u ljudske ćelije, dopuštajući virusnim partikulama da se pridruže ćelijama čovjeka. Geni iz virusa tako ulaze u ljudske ćelije i reprodukuju se, čime se njihov broj povećava.

Ovi virusi uzrokuju infekcije respiratornog trakta kod ljudi. SARS-CoV-2 se brzo proširio, uzrokujući ozbiljne, životno ugrožavajuće infekcije, posebno kod starijih osoba (npr. osobe starije od 65 godina) i kod osoba sa već postojećim zdravstvenim problemima. 1

Održavati adekvatnu higijenu i redovno prati ruke!

Prelazak virusa korona sa osobe na osobu najčešće se dešava kapljičnim putem: kada kašljemo ili kijamo. Ovaj virus je veoma zarazan, što znači da jedna zaražena osoba obično prenese virus na dvije druge osobe. 

Dobre higijenske mjere, kao što su redovno pranje ruku i prekrivanje usta prilikom kašljanja i kijanja, veoma su važne i u normalnim okolnostima. Međutim, potrebno je striktnije se pridržavati navedenih mjera tokom COVID-19 pandemije, s obzirom na to da ove jednostavne mjere mogu značajno smanjiti rizik od infekcije i eventualnog širenja zaraze na druge ljude.

Preventivne strategije da bi se izbjegla pojava COVID-19 navedene su u nastavku. 1

Ruke je potrebno prati redovno, sapunom i toplom vodom, u trajanju od najmanje 20 sekundi. Pranje ruku je posebno važno nakon boravka napolju, poslije dodirivanja svih predmeta koji su unijeti iz spoljašnje sredine u prostor u kojem se boravi (npr. pošta ili kupljene namirnice), kao i prije spremanja hrane i tokom konzumacije. Takođe je važno ne dodirivati rukama lice, posebno nos, oči i usta, da bi se izbjeglo prenošenje virusa sa ruku do površina putem kojih se može unijeti u tijelo. Higijena noktiju je takođe veoma važna. Oni treba da budu kratki, ali i dobro očišćeni prilikom svakog pranja ruku.1

Maske za lice mogu biti od koristi ukoliko ste bolesni i imate simptome COVID-19 ili ako njegujete nekoga ko je obolio od COVID-19. Preporučuje se samo jedno nošenje maske za jednokratnu upotrebu. Takođe, masku treba da nosite ako ste u visokom riziku od ozbiljnih posljedica infekcije virusom korona i nijeste u mogućnosti da budete u adekvatnoj samoizolaciji. Ukoliko nijeste u visokorizičnoj grupi, a izlazite napolje prema potrebi, svejedno možete donijeti odluku da nosite zaštitnu masku. Ipak, sama zaštitna maska ne može vas u potpunosti zaštititi od virusa korona. Dodatno, potrebno je pridržavati se mjera fizičkog distanciranja od drugih osoba i detaljno oprati ruke svaki put po povratku kući. 1

Fizičko distanciranje uključuje mjere kojima se smanjuje kontakt sa ljudima izvan vašeg mjesta stanovanja (uključujući porodicu i prijatelje). Trenutno su zabranjena sva socijalna dešavanja, poput proslava i vjenčanja. Škole, fakulteti, restorani i sl. takođe su zatvoreni. Širom svijeta ljudi se pozivaju da napuštaju svoje domove samo u slučaju prijeke potrebe. Prilikom izlaska iz kuće preporučuje se fizička distanca (minimalno dva metra) od svih drugih osoba koje susrijećete napolju.

Pravila fizičkog distanciranja osmišljena su da povećaju sigurnost redukujući rizik prenošenja virusa korona putem kontakata sa drugim osobama. 1

Reference:

1. ESMO. 2020. Cancer care during the COVID-19 pandemic: An ESMO Guide for patients. Dostupno na:[17.04.2020.]