M-BA-00000017
1. Šta su inhibitori?
Inhibitori su neutrališuća antitijela koja stvara organizam osoba sa hemofilijom kao odgovor na prisustvo egzogenog (stranog) faktora VIII (FVIII). Razvoj inhibitora smanjuje efikasnost terapije preparatima FVIII.1
2. Koliko često se inhibitori javljaju?
Inhibitori se javljaju kod 25-30% osoba sa teškom hemofilijom A i kod 3-13% osoba sa umjerenom ili blagom formom ove bolesti. Oko 12-15% osoba sa teškom hemofilijom A razvije inhibitore u visokom titru (≥5 Bethesda jedinica [BU]), pa kod tih osoba terapija preparatima FVIII više neće biti efikasan.2-4
3. Zašto su inhibitori najozbiljnija komplikacija terapije hemofilije A?
Razvoj inhibitora povezan je sa značajnim povećanjem morbiditeta i mortaliteta kod osoba sa hemofilijom A. Kod osoba sa hemofilijom A koji imaju inhibitore na FVIII otežano je zbrinjavanje krvarenja, pa je prisutna veća incidenca oštećenja zglobova, posljedično smanjen kvalitet života i povećan ukupan trošak liječenja u odnosu na osobe sa hemofilijom A bez inhibitora na FVIII.5-7
4. Kada posumnjati na prisustvo inhibitora?
Na inhibitore treba posumnjati u slučaju krvarenja koje ne odgovara na terapiju preparatima FVIII, posebno u slučajevima kada je prethodnom terapijom istim preparatom zaustavljao krvarenje.8
5. Koliko često treba testirati prisustvo inhibitora?
Osobe sa hemofilijom A, osim u slučaju krvarenja koje ne prestaje nakon odgovarajuće terapije preparatom FVIII, trebaju biti redovno testirane na prisustvo inhibitora - djeca dva puta godišnje, odrasli jednom do dva puta godišnje. Osobe sa hemofilijom trebaju biti testirane na inhibitore i u slučaju intenzivne terapije preparatima FVIII koja traje više od 5 dana, kao i prije i poslije operativnih zahvata. Smjernice Svjetske Federacije za hemofiliju daju detaljna uputstva o testiranju na inhibitore.8
6. Kako se inhibitori dijagnostikuju?
Potvrda prisustuva inhibitora i njihova kvantifikacija, odnosno mjerenje titra inhibitora se sprovodi laboratorijski, korišćenjem modifikovanog Bethesda testa po Nijmegen-u.8
7. Kako se inhibitori dijagnostikuju?
Kako se tretiraju osobe sa hemofilijom A kod kojih su prisutni inhibitori?
Osobe sa hemofilijom A kod kojih su inhibitori prisutni u malom titru (<5 BU) mogu su nastaviti tretirati preparatima FVIII, ali u povećanim dozama, jer inhibitori koji su prisutni u malom titru nekada se mogu spontano povući. U slučaju da su inhibitori prisutni u velikom titru (≥5 BU), preparati FVIII nemaju efekta, te se pristup tretmanu treba promijeniti. Osobe sa hemofilijom A i inhibitorima u visokom titru mogu biti tretirane lijekovima kojim zaobilaze aktivnost FVIII (tzv. bypassing agensima - BPA), monoklonskim antitijelima i indukcijom imunološke tolerancije (ITI).5,7
Literatura
Whelan SF et al. Blood 2013;121:1039–48;
Wight J and Paisley S. Haemophilia 2003;9:418–35;
Gouw SC et al. Blood 2007; 109: 4648–54;
Eckhardt CL et al. Blood 2013;122:1954–62.
Gringeri A et al. Blood 2003;102: 2358–63;
Morfini M et al. Haemophilia 2007;13:606–12;
Recht M, et al. Value Health. 2014;17:744–8;
WFH Guidelines for the management of hemophilia.
http://www1.wfh.org/publications/files/pdf-1472.pdf, pristup august 2020